کاربرد جعبه فیوز در برق ساختمان

چرا جعبه فیوز این‌قدر مهم و کاربردی است؟

جعبه فیوزهای مدرن بسیار جمع‌ و جور و زیبا طراحی شده‌اند و معمولاً روی دیوار ورودی خانه یا در فضای تأسیسات نصب می‌شوند. ظاهر منظم کلیدها پشت یک درب شفاف یا مات، حتی می‌تواند نظر افرادی که به دکوراسیون اهمیت می‌دهند را هم جلب کند.

بزرگ‌ترین مزیت عملی آن‌ها این است که در صورت بروز مشکل در یک مدار خاص (مثلاً اتصالی در آشپزخانه)، فقط همان قسمت قطع می‌شود و بقیه خانه همچنان برق دارد. این قابلیت باعث می‌شود تعمیرکار به سرعت محل عیب را پیدا کند و کل زندگی روزمره ساختمان مختل نشود.

جعبه‌ها در اندازه‌های مختلف تولید می‌شوند؛ از مدل‌های کوچک 8 خانه تا مدل‌های بزرگ‌تر 12 یا 16 خانه که بسته به تعداد مدارهای ساختمان انتخاب می‌شوند. این تنوع باعث شده هر خانه‌ای دقیقاً همان چیزی را داشته باشد که نیاز دارد، نه بیشتر و نه کمتر.

انواع فیوز از نظر سرعت عملکرد

فیوز از نظر دسته بندی به انواع مختلفی تقسیم بندی می شود که هر کدام کاربرد ها و ویژگی های خاص خود را دارند. که در ادامه به معرفی آن ها می پردازیم.

فیوز تندکار

به محض اینکه کوچک‌ترین نوسان یا اضافه‌جریان رخ دهد، در کسری از ثانیه مدار را قطع می‌کند. این نوع بیشتر برای روشنایی، پریزهای معمولی، تلویزیون، کامپیوتر و هر وسیله حساس به نوسان استفاده می‌شود.

فیوز کندکار  

وقتی جریان ناگهان بالا می‌رود (مثل لحظه استارت کولر گازی یا یخچال)، به جای قطع فوری، چند لحظه صبر می‌کند تا جریان به حالت عادی برگردد. به همین دلیل برای موتورهای الکتریکی، پمپ آب، آسانسور و دستگاه‌های صنعتی ایده‌آل است.

انواع فیوز از نظر ساختار و کاربرد

همانطور که فیوزهای متعدد عملکرد متفاوتی دارند از نظر ساختار و کاربرد نیز دارای تفاوت هایی هستند که عبارتند از:

فیوز فشنگی  

ساختار استوانه‌ای دارد و داخل آن یک رشته فلزی از نقره یا آلیاژ خاص قرار گرفته که با ماسه کوارتز احاطه شده است. این ماسه جرقه را کاملاً خنثی می‌کند. بعد از سوختن قابل تعمیر نیست و حتماً باید تعویض شود.

فیوز اتوماتیک (الفا)  

دارای شستی است؛ یعنی بعد از اینکه به خاطر اضافه‌بار پرید، می‌توانید پس از رفع مشکل دوباره شستی را بزنید و فیوز به حالت عادی برگردد. این قابلیت باعث صرفه‌جویی زیاد در هزینه و زمان می‌شود.

فیوز مینیاتوری  

پرکاربردترین نوع در خانه‌ها و ساختمان‌های مسکونی و اداری است. داخل آن دو مکانیزم همزمان وجود دارد: یکی رله مغناطیسی برای قطع سریع و دیگری بیمتال حرارتی برای قطع تدریجی. با حروف لاتین B، C، D و گاهی K و L مشخص می‌شود که هر کدام منحنی عملکرد متفاوتی دارند.

فیوز چاقویی (کاردی)  

در تابلوهای برق فشار متوسط و قوی و برای حفاظت ترانس‌های توزیع استفاده می‌شود. سرعت عمل بسیار بالا و قیمت مناسبی دارد.

فیوز شیشه‌ای  

معمولاً در داخل دستگاه‌های برقی کوچک مثل مایکروویو، شارژر، منابع تغذیه و بردهای الکترونیکی دیده می‌شود. به دلیل بدنه شفاف، به راحتی می‌توان فهمید سوخته یا سالم است.

جعبه فیوز روکار در مقابل توکار

جعبه روکار روی دیوار نصب می‌شود، دسترسی به آن بسیار راحت است و در اکثر خانه‌های معمولی و ویلایی استفاده می‌شود.

جعبه توکار داخل دیوار فرو می‌رود و فقط درب آن بیرون می‌ماند. بیشتر در پروژه‌های لوکس، اداری و کارخانجات به کار می‌رود. درب این جعبه‌ها معمولاً از پلاستیک ABS یا پلی‌کربنات مقاوم در برابر ضربه، حرارت و رطوبت ساخته می‌شود و کاملاً در برابر گردوغبار و پاشش آب ایمن است.

نکات طلایی که قبل از خرید باید بدانید

• همیشه ظرفیت آمپراژ فیوز را با حداکثر جریان مصرفی مدار هماهنگ کنید.  
• برای روشنایی و پریزهای معمولی از نوع تندکار (معمولاً منحنی C) استفاده کنید.  
• برای موتور و دستگاه‌های پرمصرف، کندکار (منحنی D) انتخاب بهتری است.  
• جعبه فیوز را در جایی نصب کنید که تهویه مناسب داشته باشد و دست کودکان به آن نرسد.  
• هر چند سال یک‌بار توسط برقکار مجاز، تمام فیوزها و اتصالات بررسی شوند.

فیوز و جعبه فیوز شاید قطعات کوچکی به نظر برسند، اما نقش آن‌ها در جلوگیری از فاجعه‌های بزرگ غیرقابل انکار است. با انتخاب درست و نصب اصولی، می‌توانید سال‌ها با خیال راحت از برق خانه یا محل کارتان استفاده کنید و خواب آسوده داشته باشید.